TOHUM OLUŞUMU
Tozlaşma ve döllenme olayları sonucunda dişi organın yumurtalığındaki tohum taslağında zigot oluşur.Oluşan zigot sürekli bölünerek gelişir ve embriyo denilen bitki taslağını oluşturur.Embriyo oluştuktan sonra etrafında koruyucu kabuk oluşur ve kabuğun içinde besin depo edilir.Bitkilerde oluşan tohumların sayısı, şekli ve büyüklüğü farklı olabilir.Bunun nedeni; bitkilerin bulundukları ortama, çevre şartlarına uyum sağlama şanslarını arttırmak ve nesillerinin devam etmesini sağlamaktır.
Embriyo
*Zigotun geçirdiği çok sayıdaki mitoz bölünmeler sonucu oluşan bir yapıdır.
*Ovumun, spermle döllenmesiyle oluşan zigottan meydana gelir.
*Bitkinin kök, gövde, yaprak gibi kısımlarının oluşmasını sağlayan bitki taslağıdır.
*Embriyonik kök ve gövde taşır.
*(2n) kromozomlu hücrelerden oluşur.
Embriyo üç kısımdan oluşur ;
1.Çenek(Kotiledon)
2.Embriyonik kök(Kökçük)
3.Embriyonik gövde(Gövdecik)
Çenek(Kotiledonlar)
*Embriyodaki ilk yaprakçıklara kotiledon yani çenek denir. Açık tohumlu bitkilerin embriyosunda ikiden fazla çenek bulunur. Bunlara polikotiledonlu bitkiler denir.
*Kapalı tohumlu bitkiler ise, tek çenekli yani monokotiledon ve çift çenekli yani dikotiledon olarak ikiye ayrılırlar.
*Çenekler,embriyoya bağlı olarak gelişir.
*Endospermden besin alarak bitki çimleninceye kadar onu besler.
*Çimlenmeden sonra bir süre fotosentezde yapar.(Dikotillerde)
*Soğan, zambak vb.de tek çenek, sebzeler,çalılar,ağaçlar vb. de iki çenek, çamgillerde çok çenek bulunur.
*Embriyonik Kök: Embriyonik kök bölgesine Radikula denir. Çimlenme sırasında kök meristeminin mitoz bölünmesiyle genç bitkinin ilk köklerini oluşturur.
*Embriyonik Gövde: Embriyonik gövde bölgesine Plumula denir. Çimlenme sırasında mitoz bölünmeler geçirerek genç bitkinin gövde ve dallarını oluşturur.
Endosperm (Besi dokusu)
*Açık tohumlularda sadece polar çekirdeklerden döllenmeden gelişir ve (n) kromozomlu hücrelerden oluşur.
*Kapalı tohumlularda polar nucleusların döllenmesi ile oluşan triploid (3n) kromozomlu hücrelerden oluşur.
*Bitki türüne göre farklı yoğunluklarda olmak üzere karbonhidrat, yağ ve protein depolar.
*Çimleninceye kadar hetotrof olan bitki embriyosunun madde ihtiyacını karşılar.
*Çimlenince endospermin görevini yapraklar üstlenir.
Kabuk(Testa)
*Tohumu örter.
*Kabuğu oluşturan hücrelerin çeperleri mantarlaşmış yada odunlaşmıştır.
*Tohum kabuğu yapısında süberin, lignin, kütin gibi maddeler bulundurur. Bu maddeler sayesinde sert bir hal almıştır.
*Su ve gazlara karşı geçirgenliği azdır. Böylece çimlenme oluncaya kadar aşırı su kaybına, mekanik etkilere, kimyasal ve biyolojik etkilere karşı korunma sağlanmış olur.
*Kabuk sayesinde embriyo çimlenme yeteneğini kaybetmeden uzun zaman kalabilir.
*Kalınlığı, şekli ve yapısal özellikleri türe göre değişir.
*Kabuğu oluşturan hücreler (2n) kromozomlu olup,ana bitkinin genetik özelliklerine sahiptir.
